De 24-uurs economie is nu echt een feit

De kerstvakantie zit erop en ik blijf zitten met een levensgrote vraag: waarom? Waarom had onze buurt-Jumbo tijdens de feestdagen de winkel open? Op kerstavond zelfs tot negen uur, op beide kerstdagen tot de alleszins respectabele tijd van acht uur 's avonds. Waarom? Omdat je op kerstavond weleens tot de ontdekking zou kunnen komen dat de curry op is? Handig dat je dan nog even snel naar de Jumbo kunt. Waarom? Omdat Albert Heijn ook meedoet aan de ratrace en Jumbo niet achter kan blijven?

Het heeft geen zin om altijd maar over vroeger te mijmeren. Vroeger was zeker niet alles beter. Maar deze kerstvakantie markeerde voor mij een definitieve breuk met het verleden en wel door de definitieve intrede van de 24-uurs economie. De collectieve rustmomenten in onze samenleving zijn verdwenen. Momenten waarop je niemand op straat ziet omdat iedereen met elkaar aan tafel zit. Zo'n moment was voor de caissière van de Jumbo niet weggelegd, want zij moest dat enkele flesje curry in rekening brengen.

Deze kerstvakantie verschraalde ons land weer een klein beetje.

Paul Strijp, 31 december 2018

Van Shanghai naar Lochem

De foto op de bar trok mijn aandacht. Daarop was duidelijk te zien hoe de bedrijfsleider van dit restaurant koning Willem Alexander de hand schudde. Ik vroeg hem naar de gelegenheid waarbij deze ontmoeting had plaatsgevonden. "Dat was bij het staatsbezoek van de koning aan Shanghai, drie jaar geleden", zo verklaarde hij. "Ik heb daarbij ook een rol mogen vervullen en de koning bedankte me daarvoor", zo vervolgde hij in alle bescheidenheid. "Was leuk om te doen, hoor".

Mijn aandacht was getrokken. Hoe verzeilde een man die kennelijk dingen geregeld kon krijgen in Shanghai, in Lochem? En wel als bedrijfsleider van een restaurant in de Achterhoek.

"Ik heb negen jaar gewoond in Shanghai. Boeiende stad, twaalf miljoen inwoners. Het gaat er alemaal snel, erg snel. Als je een zebrapad wilde oversteken, dan stonden twee bewakers de drommen mensen tegen te houden zolang de stoplichten voor voetgangers nog op rood stonden. In Shanghai is alles een 'number game'. De wet van de grote getallen is altijd van toepassing. Musea, vaak interessant vanwege de Confuciaanse kunst of de exposities over de Chinese economie, zijn allemaal van het 'maatje Louvre'. En als je als hovenier een project binnenhaalt voor het aanleggen van de berm langs de snelweg Peking - Shanghai ben je in één klap binnen".

De Hollandse dimensie trok weer, zo verzuchtte hij. En elke keuze in het leven is nu eenmaal een risico. Buiten flikkerden de lichtjes van de kerstboom naast de kerststal, binnen was het leeg.

Lochem kent geen number game.

Over tien jaar drinken we geen alcohol meer

In de Allerhande, het culinaire huisblad van Albert Heijn, stonden in 2018 méér vegetarische dan vleesrecepten. "Er is iets aan de hand", zo liet Albert Heijn optekenen (bron: de Volkskrant, 22 december 2018).


Het kan verkeren. Wie had twintig jaar geleden ooit gedacht dat roken een marginaal bijverschijnsel zou worden? Dat roken verboden zou zijn in openbare ruimten en dat rokers met de nek zouden worden aangekeken?


De jonge generatie accepteert niet dat onze planeet ten onder gaat door het veranderende klimaat, neemt geen genoegen met de uitstoot van de vleesverwerkende industrie en voegt de daad bij het woord. In haar overtuigingskracht sleurt zij de oudere generaties mee. Bij Albert Heijn kunnen ze er over meepraten.


Een zeer goed gelezen artikel in NRC Handelsblad in 2018 ging over de relatie tussen alcoholgebruik en borstkanker. Die relatie blijkt er te zijn, wat ons er niet van weerhoudt om er vrolijk op los te pimpelen.

Mijn voorspelling. Over tien jaar moet u bij de dieetwensen voor een diner aankruisen of u alcohol nuttigt. Laat u dat vakje leeg, dan zal u standaard bron- of mineraalwater van hoge kwaliteit worden aangeboden. 






Paul Strijp, 26 december 2018

In Slotermeer worden geen Cruijffies meer geboren

Van de grote voetballers van onze aarde is bekend dat zij het spelletje op straat leerden. Tussen de bumpers van twee naast elkaar geparkeerde auto's bijvoorbeeld. Die bumpers zijn dan de doelpalen. Voor buurtbewoners brengt dit weleens overlast met zich mee. Zoals deuken in de auto.

Bewoners moeten zich deze overlast laten welgevallen. Dat is hun prijs, hun offer, hun bijdrage aan de successen van het nationale elftal vele jaren later als deze schoffies volwassen spelers zijn. Deze bijdrage is vele malen waardevoller dan hetgeen een bondscoach later nog kan beïnvloeden. Eigenlijk zou de wet moeten voorschrijven dat elke burger deze overlast verplicht moet tolereren.

Het valt dan ook te betreuren dat kleine straatjongens in Slotermeer in Amsterdam uit de straat verbannen worden. Zij mogen hun traptechniek niet verder verfijnen tegen de blinde gevel van een woonhuis. Waarschijnlijk te veel overlast voor de bewoners.

In Slotermeer worden geen Cruijffies meer geboren.

Paul Strijp, 23 oktober 2018



We hebben allemaal boter op ons hoofd als het gaat om de benarde positie van politieagenten, onderwijzers en verpleegkundigen

Werkdruk door personeelstekort. Onvoldoende waardering, onder meer door achterblijvende salarissen. Niet meer aan het echte werk toekomen door een doorgeslagen bureaucratie. En last but not least: veel agressie van burgers.

Praat met een willekeurige politieagent, onderwijzer of verpleegkundige over zijn werk en de kans is groot dat u één of meer van deze vier klachten te horen krijgt. Vier klachten die er niet om liegen. Vier klachten ook die de vraag doen rijzen: hoe heeft het zover kunnen komen? We zijn rijker dan ooit, het geld klotst tegen de plinten, de terrassen in de binnensteden puilen uit, we weten van gekkigheid niet waar we op vakantie moeten, maar de beroepsgroepen die onze samenleving echt draaiende houden voelen zich in de kou staan. Dan hebben we als samenleving toch iets niet goed gedaan. Dan zijn we toch ergens door het ijs gezakt.

Bewust spreek ik over "we". Vaak krijgt alleen de politiek ervan langs. De politiek had méér geld voor de salarissen van deze mensen ter beschikking moeten stellen. Dat is misschien waar, maar de doorgeschoten verantwoordingsplicht is toch zeker ook anderen aan te rekenen. Zorgverzekeraars bijvoorbeeld. Die regelen de zaken zo dat patiënten niet meer ervaren dat er nog lieve zusters aan hun bed staan, maar enkel technocraten die bij elke handeling nauwlettend en angstvallig op de stopwatch kijken of die handeling niet méér tijd in beslag neemt dan de normen voorschrijven.

En voor verpleegkundigen in de ambulance is het altijd weer spannend hoe ze ontvangen worden op de plaats waar een zieke of gewonde ligt. Steeds vaker is dat in een sfeer van agressie. Zieken, gewonden, vrienden of familieleden zijn immers van mening dat de ambulance zich veel eerder had moeten melden. En laten dat fysiek of verbaal merken. Die agressie jegens hulpverleners valt politiek, noch zorgverzekeraar aan te rekenen. Daar is de gewone burger toch echt de hoofdschuldige.

Zoals diezelfde gewone burger in het onderwijs geen genoegen meer neemt met een rapportcijfer voor zijn kind dat niet de volstrekte volmaaktheid en perfectie weerspiegelt. Alles van zijn kind wat niet aan perfectie beantwoordt is maar één partij aan te rekenen: de school. Een school die de gewone burger aan het hoofd probeert te brengen dat elk kind zijn eigen unieke kwaliteiten heeft die niet altijd perfect zijn en ook niet hoeven zijn, kan rekenen op een brief van een advocaat. Rechtszaak!

We hebben allemaal boter op ons hoofd als het om de benarde positie van onze politieagenten, onderwijzers en verpleegkundigen gaat. Niet alleen de politiek.

Paul Strijp, 23 oktober 2018

Dat heerlijke Vlaamse taaltje toch!

Drei pientsjes en nog e pientsje. Zelden is de schoonheid van de Vlaamse taal mooier tot uitdrukking gebracht dan bij deze bestelling van vier pilsjes. Dat zachte, dat golvende, dat gemoedelijke. De Vlaamse taal viert het leven. In alles. Dat vermogen heeft onze taal gewoon niet, die is veel harder.


Ander voorbeeld. Ben jij flexibel, enthousiast en jong? Dan is dit dè baan voor jou! Holle arbeidsmarktcommunicatie in onze taal. Neen, dan ook hier liever onze zuiderburen.

Paul Strijp, 14 oktober 2018



Hoe Nietzsche het fundament legde voor Silicon Valley

Eenzaam en krankzinnig kwam de man aan zijn einde. Zijn nalatenschap was er niet minder om. Friedrich Nietzsche stierf in 1900 en liet een ongekend filosofisch oeuvre na. Centraal hierin staat de notie zelfstandigheid. Kort en goed bepleitte Nietzsche een leven waar je Ja! tegen zegt. Een leven waarin je voor de vrijheid kiest. Een leven waarin je met recht kunt zeggen "Zo heb ik het gewild!". En ook: "Ik heb er iets van gemaakt". De mens bestaat niet voor enig ander mens, zo schreef Nietzsche in zijn roman Also sprach Zarathustra. En hij verlangt ook niet dat enig ander mens voor hem bestaat. "Dat is de enige vorm van broederschap en wederzijds respect tussen mensen die mogelijk is".



In de geest en traditie van Nietzsche is later menig roman verschenen. Eén van de beroemdste is The Fountainhead van Ayn Rand, vertaald als de Eeuwige Bron (1943). Dit boek is één groot pleidooi voor hyper-individualisme. Niks collectief, niks gemeenschap. "Waarlijke onzelfzuchtigheid maakt de wereld kapot", zegt één van de hoofdpersonen, Howard Roark, op enig moment. Om dat te laten volgen door: "Ik ben een mens die niet bestaat voor anderen. (...) Deze wereld gaat ten onder in een wereld van zelfopofferingen". Kort en goed: probeer nu maar vooral aan jezelf te denken en te scheppen, daar heeft de mensheid het meest aan.


Tijdens één van de VPRO-uitzendingen Zomergasten dit jaar vertelde Marleen Stikker, oprichter en directeur van de Waag Society in Amsterdam (https://nl.wikipedia.org/wiki/Marleen_Stikker), dat de technologie-scene van Silicon Valley ideologisch sterk is beïnvloed door deze roman van Ayn Rand. De filosofie van Rand weerklinkt in deze wereld van snelle start-ups en grote technologiereuzen. Waar zit dat in? In het ideaal van de vrije creatieve denker die zijn onafhankelijkheid viert, die zich verzet tegen consensus en die een onbegrensde ambitie aan de dag legt.

Hoe een eenzaam en krankzinnig genie het fundament verzorgde waarop een eeuw later een wereldwijd zeer invloedrijk centrum van technologiebedrijven en start-ups kon bloeien.


Paul Strijp, 29 augustus 2018

Draadloze verbinding met God

Het was aandoenlijk om te horen hoe de kleinkinderen hun overleden oma herdachten. Die oma moet een goed, warm en zorgzaam mens zijn geweest. Dat kan niet anders. Met de app hield zij contact met haar kroost. Leefde zij mee met alle belangrijke momenten in hun leven zoals examens en de aankoop van een huis. En ondersteunde hen daarbij. Haar kalender was volgekalkt met belangrijke momenten zodat zij precies wist wanneer ze online moest gaan. De kleinkinderen zouden, zo veel was wel duidelijk, dat nu enorm gaan missen. Oma werd heilig verklaard, overigens niet alleen vanwege haar appjes maar ook door haar heerlijke ontbijtjes en de vele spelletjes.

Dat liet de pastoor duidelijk niet zo maar gebeuren. Het mocht allemaal waar zijn dat de Googles en de Facebooks van deze wereld een draadloze verbinding tussen mensen hadden weten te creëren. Allemaal goed en aardig, allemaal waar. Maar wisten de nabestaanden van oma eigenlijk wel dat de katholieke kerk eigenlijk al veel eerder modern was? Dat zij al veel eerder gezorgd had voor een draadloze verbinding? En wel een draadloze verbinding van de mensen met God! Alles in proportie dus.

Hoe een vertegenwoordiger van een instituut-in-crisis haarfijn aanvoelt dat de moderne technologie een prachtige metafoor voor hem in handen heeft.

Paul Strijp, 19 augustus 2018

Het nieuwe H-woord

Jarenlang was het politiek een taboe. Het H-woord. De politicus die dit woord in de mond nam, was geen lang leven beschoren. Het H-woord stond voor: afschaffing van de hypotheekrente-aftrek. Inmiddels is de kogel door de politieke kerk: deze aftrek wordt de komende jaren wel degelijk afgeschaft, zij het geleidelijk. Het H-woord bestaat daarmee niet meer.

Of toch wel? Ik meen het - onhoorbaar - te horen in de zorg. Om preciezer te zijn: in het verpleeghuis. Niet onder het personeel en ook niet onder de bewoners. Maar onder de bezoekers. Dat zijn familieleden, vrienden of kennissen van de bewoners. De bewoners lijden aan ernstige vormen van hersenafwijkingen of geheugenstoornissen die zelfstandig leven onmogelijk maken. Met alle bewondering voor de inzet van het personeel dat haar werk onder zeer moeilijke omstandigheden moet doen, zijn de toestanden in een verpleeghuis schrijnend. Zij confronteren ons met de gruwelijke en vaak nietsontziende afbladdering van het leven. De laatste levensfase kan voor deze bewoners wreed zijn. 

De bezoekers van de verpleeghuizen, vaak ook niet meer de jongsten, spreken het niet hardop uit. Maar het nieuwe H-woord staat op hun gezichten te lezen, de angst vaak zichtbaar: hoe zal ik ooit sterven? Blijft mij een dergelijk levenseinde bespaard? Of is mijn lot dat ook ik toekomstig bewoner zal zijn?

Met de toenemende vergrijzing zal dit nieuwe H-woord steeds luider doch onhoorbaar gaan klinken, elk mens zal zijn angsten rondom zijn levenseinde individueel moeten dragen.

Paul Strijp, 8 augustus 2018

Vrouwen maken de stad

https://wemakethe.city/nl/programma-item?programid=4259

Francesca Bria, Marleen Stikker, Eva Gladek, Tony L. Griffin, Marjan Minnesma, Kate Raworth, Aisha Bin Bishr, Nicole Maarsen, Arna Mackic, Gabriella Gómez - Mont, Flor Avelino.

Allemaal vrouwen met nationale of internationale topfuncties. Zij verzorgden de speeches tijdens de openingsavond van het festival We make the.city in Theater Amsterdam. Zij vertelden de aanwezigen wat er internationaal gaande is in steden. Daar kwam geen man aan te pas. Mannen doen er niet meer toe. Dat is niet helemaal waar: Orville Breeveld tekende voor de muzikale omlijsting. En deed dat niet onverdienstelijk. Maar ......

..... vrouwen maken toch echt de stad.

Paul Strijp, 22 juni 2018





Nieuwe verdienmodellen in het toerisme

Onervaren en onzekere reizigers. Dat zijn reizigers met een Hawaï-shirt, een grote zonnebril en een camera om de nek. Onervaren en onzekere reizigers verplaatsen zich in groepen, komen enkel en alléén naar een stad voor een foto bij de bekende attracties, dringen hun gedrag op aan de omgeving en besteden verder zo goed als niets. Was getekend Floor Milikowski in haar boek Van wie is de stad. Deze reizigers zorgen voor een wereldwijde toename van het massatoerisme. Maakten in 1980 zo'n 250 miljoen mensen een internationale reis, in 2016 waren dat er 1,2 miljard.


In Rome zag ik onlangs dat onzekere en onervaren reizigers voor geheel nieuwe verdienmodellen in het toerisme zorgen. Bij aankomst bij een attractie, bijvoorbeeld het Colosseum, word je besprongen door gretige verkopers. Die hebben maar één motto: skip the line. Kort en goed: koop een kaartje bij mij, dan help ik jou de wachtrijen van drie uur te omzeilen. Ga je niet op dat aanbod in, dan word je geconfronteerd met een ander type verkoper: hij die flesjes water aan de man probeert te brengen teneinde de ondraaglijke temperaturen in de wachtrijen te trotseren. Maar waar je ook voor kiest, uiteindelijk kom je terecht in een groep van vijftig man. Die moet zijn uiterste best doen om een slecht hoorbare en gebrekkig Engels sprekende Italiaanse gids te verstaan en begrijpen. Maar dat alles pas nadat de beveiligingsindustrie -die in niets onderdoet voor die op een moderne luchthaven- je toegang heeft verleend.


Allemaal verschijnselen die duiden op een nieuwe bloeiperiode van onze beschaving. Gelukkig vergeet de moderne mens daarin zichzelf niet. Er is immers nog een ander verdienmodel: de verkoopbranche voor selfie-sticks tiert welig.


Paul Strijp, 10 mei 2018

Daphne en het doorschijnend marmer

De Galleria Borghese in Rome puilt uit van de beelden van Bernini, een Italiaanse barokke beeldhouwer uit de zeventiende eeuw. Maar dit beeld raakt het meest. Vanwege de verfijning en het raffinement. De zonnegod Apollo was hartstochtelijk verliefd op Daphne. Het is niet helemaal duidelijk of hij haar verkrachtte dan wel dat zij zijn liefde eenvoudigweg niet beantwoordde. Maar hoe het ook zij: op het moment dat Apollo toenadering zoekt, veranderen de goden Daphne in een laurierboom. De laurierblaadjes groeien uit haar vingertoppen en tenen.



De Wikipedia omschrijft de verfijning in het beeld nog het meest treffend: de laurierblaadjes zijn zo dun en fijn dat het licht door het marmer heen straalt.


Paul Strijp, 9 mei 2018

Therapie voor koningin Wilhelmina

Een klein zuiltje te midden van een weelderige tentoonstelling vol foto's, ons nationale volkslied en schilderijen. In dat kleine zuiltje zat het venijn. En daarmee ook het interessante en het spannende van de expositie over Joden en het Huis van Oranje. In het Joods Museum in Amsterdam.


Waar de relatie tussen ons koningshuis en de joden in Nederland door de eeuwen heen vooral gekenmerkt wordt door warme zakelijke en vriendschappelijke banden, klonk uit dat kleine zuiltje een geheel ander geluid. Een geluid van Tamara Benima, columniste en rabbijn.

"Wilhelmina als vorstin koesterde geen enkele empathie voor haar joodse onderdanen. Onder haar bewind kwamen er zelfs wetsvoorstellen om joodse ouders die hun kinderen drie maanden na de oorlog niet hadden teruggevonden, uit hun ouderschap te ontzetten."

En de omstandigheden dan? Konden de moeilijke omstandigheden van de ballingschap van onze koningin in Engeland hier niet aangevoerd worden als excuus voor haar gelaten betrokkenheid? Benima maakt er korte metten mee. "Omstandigheden? Omstandigheden? Je mag de omstandigheden nooit als argument gebruiken. Dan ga je maar in therapie".

Bij de opening van deze tentoonstelling een aantal weken eerder heeft koning Willem Alexander deze pijnlijke episode erkend. Dat deed hij door te luisteren en te zwijgen. In NRC Handelsblad van 18 april wijdde Jutta Chorus er mooie woorden aan.

"In de confrontatie met de pijnlijke waarheid ligt de sleutel tot verzoening."

Paul Strijp, 2 mei 2018 

Uiensoep op het Onze Lieve Vrouwenplein

Als je niet in God gelooft, slaat hier de twijfel toe. De sfeer is er namelijk goddelijk. Op een terras op het Onze Lieve Vrouwenplein in Maastricht. Daar word je vanzelf religieus. Onder de schaduw van de basiliek uit het einde van de tiende eeuw, onder de ruisende bladeren die een flauw voorjaarszonnetje proberen te trotseren. Maar bovenal met een uiensoep van café-restaurant Charlemagne. Uiensoep zoals God die bedoeld heeft. Met een heerlijke en harde gesmolten laag kaas. Unnesop, zeggen ze in Maastricht. Nergens in de wereld lekkerder dan hier.






Zou hij echt niet bestaan?

Paul Strijp, 25 april 2018

Woede over bakkebaarden

Ze was de rust zelve, deze kapster. Rond de dertig. Tijdens het knippen deed ze haar werk, vertelde verder niet al te veel. Ik evenmin. Routinematige klus dus, verder ook geen al te ingewikkeld kapsel. Tot ze bij de afrondende handelingen (wenkbrauwen, nekharen, dat soort dingen) in een keer heel fel werd. Op haar vraag hoe ik het liefst mijn bakkebaarden wilde, gaf ik een nogal onverschillig antwoord. "Doe maar wat", zo zal mijn instructie ongeveer geluid hebben. Waarop ze helemaal los ging. Dat ze mannen met te korte bakkebaarden echt vreselijk vond, dat mannen precies het puntje op het oor moeten kennen dat de lengte van de bakkebaard markeert en dat ze het echt belachelijk vond allemaal. Ik knikte gedwee, betaalde en wist niet hoe snel ik de zaak moest verlaten. Soms heb je toch echt geen idee hoe anderen zich aan jouw lichamelijk voorkomen kunnen storen. En dat is maar goed ook.

Aan de andere kant: ik ken nu wel dat puntje op mijn oor.

Paul Strijp, 21 april 2018

In Zwolle klopt alles

De straten zijn er ruim, er is ontzettend veel groen, de mensen wonen er prettig, de fietsers stoppen voor een rood stoplicht, mijn lieve nicht woont er, ook de parken zijn er ruim, er is niets om je aan te ergeren, er zijn behoorlijk wat culturele voorzieningen en restaurants. In Zwolle klopt werkelijk alles.

En daarom zou ik er niet willen wonen.

Paul Strijp, 18 april 2018

De heilzame werking van dat ene glaasje

Jarenlang was het een prettig houvast. De wetenschap dat één glaasje alcohol per dag gezonder is dan helemaal geen alcohol. Heerlijk toch! Juist dat éne glaasje combineerde de deugd van de matigheid met het genot van de drank. Maar die ballon is geknapt, de mythe is doorgeprikt. Jarenlang onderzoek heeft nu plots aangetoond dat zelfs één glaasje per dag ongezond is. Helemaal geen alcohol dus, is het devies. Wie zich toch aan dat ene glaasje waagt zal 1,3 jaar minder lang leven.

Als je bedenkt dat we steeds langer leven maar dat we er steeds meer ongezonde jaren bij krijgen, dan is dat ene glaasje per dag misschien wel een zegen voor de moderne mens.



Paul Strijp, 13 april 2018

Proefbegrafenis

Onlangs gehoord. Echt gebeurd. Een terminale patiënte kon de neiging niet onderdrukken om alvast een voorproefje te krijgen van haar eigen begrafenis. En zette familie, vrienden en bekenden stevig onder druk om een proefbegrafenis te organiseren. Met alles erop en eraan. Zodat de patiënte getuige kon zijn van de speeches en de muziek die tijdens de echte begrafenis ten beste zouden worden gegeven. En ook met eigen ogen kon zien welke kleding de achterblijvers zouden dragen. Het stervensproces verliep uiteindelijk sneller dan verwacht, de proefbegrafenis was te laat besteld.


Mijn gedachten dwaalden af naar de filosoof Paul van Tongeren. Hij ziet het leven als een kunstwerk. Dat kun je nooit volledig beheersen. Sterker, dat moet je ook niet willen beheersen. Van Tongeren pleit voor de verwondering. Rapporteer niet nuchter over ervaringen die evident van betekenis zijn zoals een geboorte, maar verwonder je daarover.


Zou de wens van de terminale patiënte een streven naar de ultieme beheersing van het leven zijn? Of gewoon een uiting van frustratie over het feit dat we ons als mensen niet kunnen verwonderen over onze eigen dood en bijbehorende begrafenis?


Paul Strijp, 23 maart 2018

De nieuwe eenzaamheid van de smartphone

Er waren best veel hotemetoten, die avond aan de Vrije Universiteit. Marc Schuilenburg, Miriam Rasch, Bas Heijne. Allemaal mensen die iets te vertellen hebben als het gaat om de invloed van technologie op ons dagelijks leven. Maar de mooiste uitspraak kwam van een studente, ze zal rond de twintig zijn geweest.

"Vorig jaar ging ik met vriendinnen op vakantie. Als we iets ondernamen, lieten we de smartphone achter in de tent. Dit jaar was dat anders. Iedereen nam zijn smartphone mee."

Op de vraag of de smartphone de eenzaamheid vermindert, verzuchtte zij:

"Door de smartphone ben je niet alléén, je bent altijd met anderen, maar je bent minder met elkaar"

Een prachtige paradox. Hoe de vermindering van eenzaamheid met behulp van technologie een nieuwe eenzaamheid in het leven roept.


Paul Strijp, 20 maart 2018

Zo maar een vraag van de fietsenmaker

Hij liet een stilte vallen. Om zijn vraag kracht bij te zetten. "Misschien een beetje gekke vraag, maar (.... pauze ...) waarom is er bij jou zo'n extreem verschil in slijtage tussen de remmen van je voor- en die van je achterwiel? Aan de voorkant nauwelijks versleten, aan de achterkant bijna geen rem meer op je wiel."


Tja, waarom is dat verschil er? De stilte duurde voort, maar werd nog net niet pijnlijk. Hardop begon ik te stamelen. Tja, misschien is het wel de toevallige werking van de hersenfunctie. Zoals de één met links en de ander met rechts schrijft. Verder niks bijzonders. Of misschien is er wel sprake van een dieperliggende angst? De angst om voorover te klappen. Of zou het gewoon een statistisch toeval zijn? Voor hetzelfde geld had ik altijd de rem van het voorwiel gebruikt.


Hoe een vraag van een fietsenmaker je dagen later nog kan bezighouden.


Paul Strijp, 14 maart 2018

Studio K: de kracht van de imperfectie

Het is er altijd koud. Steenkoud. De kaart belooft een salade met walnoten en de walnoten ontbreken. Een andere keer: de serveerster weet niet over welke wijnen het restaurant beschikt. Weer een ander keertje: het wafeltje van chiazaad bij het toetje ontbreekt. En als het er wel is, is het verbrand.

Bioscoop annex restaurant Studio K in Amsterdam is een heerlijke bioscoop annex restaurant. De kracht schuilt in de imperfectie. Er ontbreekt altijd wel een dingetje. Juist dat maakt deze voorziening zo charmant en aantrekkelijk.

Studio K moet zo blijven. Studio K moet de onvolkomenheden vooral niet wegwerken.

Paul Strijp, 14 maart 2018

Een winnende prijs van een half eurootje

Een lichte opwinding maakte zich van mij meester. Het derde vakje had ik bijna weg gekrast en de lekkernij die zich daarin aandiende leek verdacht veel op die in de beide andere vakjes. Dat betekende: prijs gewonnen! In de krasactie van de stationsketen Kiosk. Met als hoofdprijs een jaar lang gratis koffie. Dat is mooier dan een jaar lang gratis op de Malediven. Vol verwachting en met een lichte trots liet ik mijn kaartje aan de Kiosk-medewerker zien. Die feliciteerde mij en liet mij weten dat ik een zoete koek had gewonnen. Een zoete koek? Ja, een zoete koek. Ik lust geen zoete koek maar nu zou ik een zoete koek eten. Je hebt immers een prijs gewonnen en dáár ga je dan ook voor.


Met tegenzin nam ik een hap om vervolgens de Kiosk te verlaten. “Ik krijg nog een euro van u”, riep de medewerker mij na. Wat bleek? De koek kost normaal anderhalve euro, maar de gelukkige winnaar krijgt een halve euro korting. Er werd nog net geen fotograaf bijgehaald voor publicitaire doeleinden. Per saldo betaalde ik een euro voor een koek die ik niet door mijn strot kreeg.


Krassen dus. Bij de Kiosk in het station.



Paul Strijp, 14 maart 2018

Geen gewone straat, die Rapenburgerstraat

Als je de ontwikkeling van deze Amsterdamse straat over de periode van een eeuw bekijkt, lijkt er niets bijzonders aan de hand. Een transformatie zoals veel straten hebben ondergaan. Van een intiem en nostalgisch vooroorlogs beeld ....

... via een straatbeeld dat de noodzaak van de wederopbouw ondubbelzinnig aantoont ....

....  naar een hypermodern straatbeeld van dure appartementen die een gemiddelde gezinsgrootte hebben van anderhalve bewoner.

Niets bijzonders dus, die Rapenburgerstraat. Wel bijzonder. Zeer bijzonder zelfs. De tentoonstelling in het Amsterdamse Stadsarchief laat koeltjes zien hoe gedurende de vijf jaar van de Tweede Wereldoorlog vrijwel alle bewoners van deze straat systematisch zijn afgevoerd. Géén tentoonstelling met een megabudget en miljoenen bezoekers. Géén Rembrandt of Jeroen Bosch dus. Neen, ingenomen, gewijd bijna.

In NRC Handelsblad van 10 maart gaf Auke Kok er prachtige woorden aan. "Het is de kracht van non-fictie, van loepzuiver documenteren, van er zo min mogelijk aan toevoegen: kijk maar goed, hier woonde Clara Pont op nummer 16. Geboren 22 mei 1918 in Amsterdam. Overleden Sobibor 21 mei 1943 (...) Geen poespas. Hoe kaler hoe beter".

Paul Strijp, 14 maart 2018

(bronnen: foto's genomen tijdens tentoonstelling Amsterdamse Stadsarchief)





Courage voor het gemeentebestuur van Heerlen!

"Al hoort de oude Mijnstreek in 2015 tot de armste delen van het land, het lijkt als een jojo vooruit te gaan. Het centrum van Heerlen, voorheen landelijk kampioen leegstand, heeft minder verlaten winkels en kantoren dan Maastricht". Aldus Marcia Luyten in haar boek Het geluk van Limburg (p. 344).

Aan deze woorden moest ik denken toen ik onlangs op het station van Heerlen was. Als een jojo vooruit? De stationsomgeving is toch vooral obscuur, onoverzichtelijk en unheimisch.

Waar was Heerlen, zo vroeg ik mij af, toen de jojo nog niet vooruit ging? Veel mistroostiger dan de huidige stationsomgeving kan bijna niet. Maar niet getreurd. Een collega wist mij te melden dat het met Heerlen heus wel goed gaat komen. De stad kent een grote dynamiek van private initiatieven en spiegelt zich qua identiteit aan Luik. Een beetje rauw, met veel muurschilderingen.

Ik zie het nog niet, die jojo. Het gemeentebestuur van Heerlen is niet te benijden.


Courage, college!


Paul Strijp, 17 februari 2018

De Saint Yvette vaan Bekkerij Hermans



De zondag vóór Kerst moest mijn moeder nog even een vlaai halen. Bij de beste bakkerij van Maastricht. Bekkerij Mathieu Hermans in de Zakstraat. Zij dacht: laat ik maar een beetje vroeg gaan. En dus meldde zij zich om acht uur 's ochtends in de Zakstraat. Om er keurig een uur op haar beurt te wachten. Ziet u het voor u? Op een zondagochtend, nota bene de zondag vóór Kerst, een uur in de rij voor een vlaai?

Lange tijd was de rijstevlaai mijn favoriet. Maar de rijstevlaai is hartgrondig van de eerste plaats verstoten. Door de Saint Yvette. Rijstevlaai met eiwitschuim. Een klein exemplaar voor 11.15 euro, een middel voor 14.25 euro. U kunt er beter maar niet aan beginnen. Levensgevaarlijk.

En toch... en toch adviseer ik u met enige klem om -mocht u ooit van Parijs naar Amsterdam moeten reizen- uw route via de Zakstraat in Maastricht te laten lopen. Om dat levensgevaar te ervaren.

De Saint Yvette dus. Neemt u maar meteen een middel maatje.

Paul Strijp, 16 februari 2018





Alleen een wandelingetje als er een stagiair is

Daar zat hij dan. Gedwongen opgenomen. Gevangen in een gesloten afdeling. Vanwege voortschrijdende Alzheimer in zijn eigen huis niet meer te handhaven. Hij zal het zichzelf nauwelijks nog bewust zijn geweest. Gelukkig maar! Zittend op een stoel keek hij naar buiten, waar af en toe een auto passeerde. Meer niet. Hij leek vrede te hebben met de situatie.

Die situatie bestond uit een modern en warm aandoend ziekenhuis met vriendelijk en -voor zover we dat konden beoordelen- deskundig personeel. Maar voor het overige was die situatie toch vooral prikkel-arm. Natuurlijk, een activiteitenbegeleider bood diverse programma's en therapieën aan. Naast dat aanbod bestond de dag uit zitten, staren, zitten en staren. Stilzwijgend in het voorportaal van de dood. Waarom niet elke dag ook een fikse wandeling buiten gemaakt, vanzelfsprekend onder toezicht? De hedendaagse geriatrische inzichten immers laten aan duidelijkheid niets te wensen over: bij het vertragen van verouderingsprocessen werkt niets zo goed als beweging. Er gaat geen dag voorbij of psycholoog Erik Scherder laat ons dat weten via alle media die hem ter beschikking staan. 

"We zouden dat wel willen, mijnheer", kregen we te horen, "maar voor een wandeling buiten hebben wij het personeel niet meer. Dat is allemaal wegbezuinigd. We kunnen dat alleen doen als we zo af en toe over een stagiair beschikken".

We bezuinigen in Nederland op de dingen die er echt toe doen.

Paul Strijp, 20 januari 2018

Grenzen aan de glimlach van Coolblue

Zondagochtend, half elf. Ons wijkje ontwaakt, heel voorzichtig. Hier en daar laat een baas zijn hond uit, een enkele wielrenner trotseert de winterse kou, achter de meeste gevels wordt genoten van een gezamenlijk ontbijtje. Dan plots. De rust wordt wreed verstoord, in de verte dient zich onverbiddelijk de 24 uur-economie aan. Alsof het een doordeweekse dag betreft draait een bestelbus de wijk in. Een routinematige handeling, zo oogt het. Maar ik herhaal: het is zondagochtend, half elf. Zelfs Albert Heijn en Jumbo, toch de reuzen in deze economie, wagen zich niet aan deze fratsen. Die openen hun deuren op zijn vroegst anderhalf uur later. Even routineus worden de elektrische apparaten uit de bus getild en, alles voor een glimlach, bij de klanten bezorgd. Deze kijken tevreden toe, gehuld in ochtendjas.

De concurrenten van Coolblue kunnen natuurlijk niet achterblijven. Binnen een jaar is bezorging aan huis op de vroege zondagochtend business as usual. Waarna Coolblue diezelfde concurrenten weer een stap vóór wil zijn en midden in de nacht bezorgt. Uw wasmachine om half vier 's nachts geïnstalleerd? Dat is geen enkel probleem, dat doet Coolblue voor diezelfde glimlach. Zo verovert de 24 uur-economie geleidelijk en onomkeerbaar verder terrein.

Zijn er grenzen aan de glimlach?



Paul Strijp, 14 januari 2018

Postuum: een Nobelprijsje voor Eise Eisinga

Zijn wetenschappelijk werd deed hij er even bij. In de avonduren, vanuit de huiskamer waar hij met vrouw Pietje en kinderen leefde. Overdag had hij wel andere dingen aan zijn hoofd, hij moest de kost verdienen als wolkammer. Dat belette hem niet om reeds op zijn zestiende een lijvig wiskundeboek te voltooien. Een genie zogezegd.

Naast zijn fascinatie voor de wiskunde en het heelal had hij als wetenschapper een missie. Hij wilde de zogeheten liefhebbers van de waarheid, lieden die allerhande onzin uitkraamden en daarmee velen de stuipen op het lijf joegen, ontmaskeren. Hij wilde de mensen dus geruststellen. Heus, het einde der tijden was niet nabij omdat de aarde in de zon terecht zou komen. Zijn missie luidde dus: ontmythologiseren. Daartoe bootste hij in zijn huiskamer het heelal na. Kijk eens, hoe alle planeten met hun manen in keurige vaste banen om de zon cirkelen. Er gaat helemaal niets mis. Nog steeds te zien in het naar hem genoemde Planetarium Eise Eisinga in Franeker.

De Nobelprijs is ingesteld in het jaar 1901. Eisinga was toen al ruim zeventig jaar dood. Zijn planetarium is klein en bescheiden. Hij zal er zelf waarschijnlijk niet om gemaald hebben, maar de man verdient meer.

Zou het Comité voor de uitreiking van de Nobelprijzen zich niet eens achter de oren kunnen krabben? Een mooi, klein doch waardig postuum prijsje?


Paul Strijp, 7 januari 2018

(bron: foto genomen in Planetarium Eise Eisinga, Franeker)

De metamorfose van een kleinkunstenaar: Herman van Veen is team

Meer dan vijftig jaar vormde hij een onafscheidelijk duo met de in 2014 overleden pianist Erik van der Wurff. Waar een ander op zoek zou gaan naar een opvolger, toonde Herman van Veen tijdens zijn optredens in Carré in november en december een ware metamorfose. Hij trad niet op met een nieuwe pianist maar met een orkest. Daarin was Van Veen de primus inter pares. Hij had de leiding maar droeg deze soms moeiteloos over aan een andere muzikant. Om die te laten schitteren. Op die momenten nam hij zelf genoegen met een rol op de achtergrond als drummer, gitarist of violist.

Gelukkig liet hij zo af en toe de klassieke tijden met Van der Wurff ook nog herleven. Met klassieke nummers zoals Anne. Met verhalen zoals dat over het optreden van een oom in een Utrechtse theaterzaal die gevuld was met tachtig mensen uit de buurt. En met dans die verraadde dat deze 72-jarige nog niets van zijn lenigheid verloren heeft.

Ooit werd Erica Terpstra, voormalig topsportster, kamerlid en staatssecretaris, door iemand omschreven met de woorden: Erica is team.


Wat voor Erica geldt, geldt ook voor Herman.


Paul Strijp, 7 januari 2018