Het geluk van de Denen. Dat is iets mythisch. Wat maakt dat zij zich zo happy voelen? En hoe verhoudt hun geluk zich tot het onze?
Allereerst de Deense verzorgingsstaat. Die is niet verworden tot een uit de klauwen gegroeide overheids-moloch. Integendeel, in Denemarken functioneert die grosso modo naar tevredenheid. Het geheim? Het ruilmodel dat aan deze staatsvorm ten grondslag ligt. De overheid verstrekt de Denen gratis gezondheidszorg, studiebeurzen en kinderopvang. Ook de werkloosheidsuitkering is relatief hoog. Maar gratis is relatief. De tegenprestatie bestaat namelijk uit relatief hoge belastingen. En als werkloze word je nauw gevolgd door de staat. Met verplichte opleidingen, regelmatige gesprekken en financiële sancties als je een aangeboden baan weigert. Voor wat, hoort wat, zogezegd. Ruilen maakt gelukkig, zou je ook kunnen zeggen.
Dan de tweede factor die aan hun geluk bijdraagt, de hygge. Dat staat voor de kunst van het creëren van intimiteit. Ofwel de behaaglijkheid van de ziel. Wij zouden zeggen: het met elkaar gezellig maken. Hoe je dat kunt doen? Door aandacht te besteden aan verlichting, bijvoorbeeld met kaarsen. Door jezelf op ijs te trakteren en dan niet zo zuinigjes ook. Door 'wij' boven 'ik' te stellen en uren met vrienden te tafelen. Door in je huis comfort te creëren met zachte stoffen en design en door nog veel meer andere dingen van de Denen af te kijken.
Tot slot, de derde factor. Bedenk bij dit alles dat de Denen positief ingestelde mensen zijn. En dan ook graag sociaal wenselijke antwoorden geven. Bekennen dat je niet echt een gelukkig leven leidt, hoort daar niet bij. We kunnen dus niet uitsluiten dat die antwoorden een tikkeltje vertekend beeld schetsen.
So far, so good. Maar dan de hamvraag: hoe verhoudt het Deense geluk zich tot het onze? Zijn zij nu echt zo veel gelukkiger dan wij? Welnu, dat blijkt allemaal reuze mee te vallen.
(Bron: Happiness Museum, Kopenhagen)
In één van de twee rankings hierboven scoort Denemarken beter dan Nederland. Maar hoe moet je een verschil van 197 punten duiden? Is dat veel, is dat weinig? Hoe het ook zij, Nederland komt internationaal uitstekend voor de dag als geluksnatie.
Een interview met onze nationale geluksprofessor, Ruut Veenhoven, in de Volkskrant van vorig jaar leerde mij meer over de werking van de geluksmechanismen in ons land. Zie ook: https://overpeinzingenpaulstrijp.blogspot.com/2023/09/de-de-mythologisering-van-ons-eigen.html
De kernboodschap van Veenhoven om gelukkig te worden? Maak er wat van! Bekwaam u in de levenskunst. Maar hoe kan dat, zult u zich misschien afvragen, wij hebben toch niet zo'n geoliede verzorgingsstaat als de Denen? De Nederlandse overheid verzorgt ons toch niet van de wieg tot het graf? Dat mag zo zijn, maar volgens Veenhoven zijn een heleboel zaken in ons land wel goed voor mekaar. Hij noemt het pensioenstelsel, de gezondheidszorg, de omvang van onze psychosociale zorg, de kwaliteit van de ambtenaren en die van het publieke debat. Niet klagen dus en zelf aan de slag!
Mochten we die achterstand van 197 punten op de Denen willen dichten, moeten we dan niet gewoon met dat hygge aan de slag? Of is dat typisch Deens en dus niks voor ons?
Paul Strijp, 1 juni 2024
Geen opmerkingen:
Een reactie posten