Groeten uit Noordoost-Groningen

Je waant je aan het einde van de wereld. En dat is ook zo. Met surrealistische plaatsnamen zoals Doodstil, Kantens, Godlinze, Baflo, Warffum en Usquert. Impressies van een aantal dagen Noordoost-Groningen.

Het geel domineert. Door het felle zonlicht, ook 's avonds laat, en het koren. Dat danst of is roerloos. En roept beelden op die doen denken aan de boeken van Franca Treur en Stijn Streuvels. Velden vol goudgeel koren, alsof de tijd er is bevroren, noteerde een bekend schrijver in het gastenboek van ons verblijf. Een mengsel van de Provence van Vincent van Gogh en de wolkenpartijen van de schilders van de Haagse School.

 

 

 



Uitgestrektheid van het Waddengebied en daardoor confrontatie met jezelf. Geen lawaai van een rijksweg, slechts een enkel stoptreintje in de verte. Aan de horizon een windmolen, mooi in groepen geplaatst en niet versplinterd door het landschap heen. Te grote agrarische schuren. Bij het dorp Den Andel duikt plots een patatfabriek op, zo maar uit het niets.  Een enkel bloemrijk grasland zoals je dat een eeuw geleden overal op het platteland aantrof. Hier en daar ruïnes van een oude steenfabriek, getuigend van een industrieel verleden.



Het protest is niet hoorbaar. Het protest wordt gedempt door de angst. Noordoost-Groningen is het gebied van de gasboringen en de aardbevingen. Daar zie of hoor je helemaal niets van, geen borden of affiches. "We zwijgen dat liever dood, anders komt niemand meer naar deze regio", verzuchtte een onderneemster. Bij elke beving daalt de WOZ-waarde van de huizen en de inkomsten van de toeristen.

Uit de dorpskernen verdween de bedrijvigheid. De dorpswinkel, het buurtcafé en de snoepwinkel. Maar geen medelijden met die kernen, daar woont nu de elite. Die treurt niet om de voorzieningen die er niet meer zijn, die rijdt in een four wheel drive naar een supermarkt in een nabij gelegen stadje. En geniet van de cultuurhistorische juweeltjes zoals de boerderijen op de wierden en de negentiende eeuwse kerkjes, vaak prachtig gerestaureerd.

De armoede zit in de centra van de iets grotere plaatsen. Delfzijl, Uithuizen. Met mistroostige winkelcentra. Twee werklozen zitten op maandagochtend met een blikje cola op een bankje. Zich wanhopig afvragend hoe ze in hemelsnaam deze week weer moeten doorkomen. Iets verderop een vluchtelingenfamilie uit Syrië met vier kleine kinderen, wachtend op de opening van een belwinkel.

 

Noordoost-Groningen. Het einde van de wereld, jazeker. Maar wel een interessant en zeker geen onaangenaam einde. Een einde waar de angst van de mensen niet hoorbaar is. Een einde waar de natuur haar ongerepte schoonheid etaleert, het landschap trekken van een verleden en een nieuwe toekomst niet kan onderdrukken en waar de tegenstellingen tussen de nieuwkomers en de gevestigden schrijnend zijn.


Paul Strijp, 24 juli 2015