De wereld van de snoekbaars

Een warme zaterdagmiddag in oktober. Daar zat hij, een jongen tussen -ik schat- de 30 en de 40, aan de rand van het Amsterdam-Rijn-kanaal. Vriendelijke uitstraling.

Hij vist altijd in zijn eentje, zo wist hij me te vertellen. Per keer vangt hij er drie tot vijf. Snoekbaars. Twee van die vijf houdt hij zelf, de rest gaat terug. 'Die twee eet ik lekker op, bewerk ik thuis met knoflook, peper en zout.' Het was gunstig weer vandaag, veel zon, zo liet hij mij nog weten. Ik groette hem en vervolgde mijn wandeling met de hond.

Na een uur was ik bij hem terug. De vangst viel wat tegen, slechts één snoekbaars in het net. Hij legde de spelregels uit. 'De kleintjes moet je terugzetten, de grote ook want die kunnen nog paren.' En aan die regels, daar kun je je maar beter aan houden. 'De gemeente handhaaft met een dienst waar veel vrijwilligers werken. Die mensen willen nog iets te doen hebben na hun pensioen. Ze houden je in de gaten. Vanaf de brug met verrekijkers, van achter als ze met scooters aankomen of met bootjes vanaf het water.'

Straks komt zijn moeder, die vist tot acht uur vanavond met hem mee. Tot de zon helemaal verdwenen is.

Paul Strijp, 21 oktober 2024

De liefde van Sjaak voor de Nees

 

(foto NRC Handelsblad, 8 oktober 2024)

Wat feitelijk gebeurd was, dat kon helemaal niet. Immers, ze zouden  over een week nog bij Guus gaan eten. Hadden ze afgesproken. Bij Guus Hiddink dus, samen met Willem van Hanegem, hijzelf en Johan Neeskens. En nu was die laatste overleden. Sjaak Swart kon het maar niet geloven. Sterker, hij was er helemaal stuk van.

Dat was ook helemaal niet zo wonderlijk. Immers, in zijn tijd bij Ajax heeft Neeskens twee jaar bij Swart en zijn vrouw in huis gewoond.

'Johan woonde bij zijn ouders. Daar was het wat onrustig en sliep hij slecht. Niet ideaal, want hij moest op zondag wedstrijden spelen. Toen hij een keer ontspannen bij mij op de bank zat op een zaterdag, is hij blijven slapen. Zo is het begonnen en dat hielden we er in. Ergens een wedstrijd kijken, lekker eten en dan 's avonds in onze badjassen languit op de bank tv kijken en lullen over wedstrijden. Niet alleen voetbal, hoor, we keken allerlei sporten. Johan kon ook heel goed honkballen.'

Vroeger bij Ajax op het veld vertrouwden ze elkaar blindelings. Hadden aan een half woord genoeg. Neeskens ging voorop in de strijd. En ook nu trapten ze nog regelmatig een balletje bij de Amsterdamse amateurclub Zeeburgia. Ook daar was Guus van de partij.

'Wat gaat u het meest aan hem missen? Onze belletjes. De liefde voor elkaar. De ontspannen manier waarop we met elkaar omgingen. Hij was echt een topjongen.'

Maar naar zijn uitvaart gaat Swart waarschijnlijk niet. Helemaal naar Zwitserland, dat kan niet. Vliegangst. 

Over kameraadschap en vertrouwen, liefde, ongeloof, doods- en andere angsten, kwetsbaarheid. Zelden een interview gelezen waarin een topvoetballer zo veel van zichzelf laat zien.

Ontroerend!

Paul Strijp, 17 oktober 2024

(Bron: NRC Handelsblad, 8 oktober 2024)

Hoe Heerlen de problemen van de Vietnam-veteranen met zich meesleept

Nauwelijks private investeerders, veel leegstand, in de openbare ruimte veel rokende en mensen met overgewicht. Het beeld van en in de stad Heerlen wordt er niet bepaald vrolijker op.

Maar dan is daar het station, onderdeel van het nieuwbouwproject Maankwartier. Een prestigeproject van de Socialistische Partij (SP), bedoeld als symbool van vernieuwing en ambitie voor de toekomst van Heerlen. 

En het moet gezegd, de ruimte voor het station oogt fris, schoon en open. Met een toegangsweg naar Heerlen-Noord, één van de grootste probleemgebieden van het land. De verbinding naar die weg wordt echter geblokkeerd. Door drugsverslaafden.

Hun aanwezigheid houdt verband met de sluiting van de mijnen in de jaren zestig en zeventig en de komst van een Amerikaanse militaire basis naar het nabijgelegen Brunssum. Onder de soldaten bevonden zich veel zogeheten Vietnam-veteranen. Mannen die tijdens hun diensttijd in Vietnam een drugsverslaving hadden ontwikkeld, met name aan heroïne. Om te ontsnappen aan de zinloosheid van de oorlog en aan het gebrek aan steun van het thuisfront. Deze verslaving namen ze mee tijdens hun verhuizing naar Europa. Drugs werd daardoor makkelijk verkrijgbaar voor de inwoners van Heerlen.

Hoe Heerlen het verleden waar het zelf geen deel van uitmaakte, met zich meesleept. En daar nog steeds onder gebukt gaat.

Paul Strijp, 15 oktober 2024  

En wéér die zelfportretten van Rembrandt

 

Daar zit-ie dan. 33 jaar oud, leunend op een balustrade. Rembrandt, schilder en kunsthandelaar. Wat een zelfbewustzijn en zelfverzekerdheid. Hij beleeft hier dan ook gelukkige tijden. Drie jaar later echter sloeg het noodlot toe met het overlijden van zijn vrouw Saskia van Uylenburgh. Precies in hetzelfde jaar, 1642, waarin hij zijn meesterwerk de Nachtwacht voltooide.

Daarna ging het bergafwaarts met hem. Zijn verzamelwoede en de  artistieke crisis waarin hij belandde, bezorgden hem financiële kopzorgen. Hij moest zelfs zijn huis aan de Jodenbreestraat in Amsterdam verkopen om zijn intrek te nemen in een huurhuis aan de Rozengracht. Privé verloor hij ook nog eens drie kinderen. Artistiek gezien sloot hij zijn loopbaan toch nog af met twee grote werken, het Joodse bruidje en de Staalmeesters.

En toen. Toen herinnerde ik me dat ik een jaar of tien geleden ook al eens naar de zelfportretten van Rembrandt had gekeken. Waaronder een portret vlak vóór zijn overlijden. Mijn afdronk in die tijd: melancholisch, oude man maar niet uitgeblust, alles en iedereen om zich heen verloren, maar artistiek tot de laatste snik springlevend.

Ik vroeg me af of die zelfportretten van Rembrandt me niet meer raken dan zijn grote meesterwerken.

Paul Strijp, 13 oktober 2024

(Gezien: in Rembrandthuis in Amsterdam, najaar 2024)

Paul Huf stuurde ook rekeningen naar Soestdijk

Hij was er al vroeg bij, met zijn commerciële neus. Paul Huf, de portretfotograaf (1924 - 2002) die grote beroemdheid verwierf met zijn iconische foto van vier Ajax-sterren. Tijdens de oorlog deden zijn portretten dienst als blijvende herinnering aan overleden of verdwenen dierbaren. Maar niets is voor niets in dit leven, wist Huf. En dus vroeg hij voor die foto's twee gulden vijftig. Immers, de prijs moest de kwaliteit weerspiegelen. Oorlog of geen oorlog.

Als je die redenering doortrekt, dan is de volgende stap: Koninklijk Huis of geen Koninklijk Huis. En dus stuurde hij een gepeperde rekening van duizend gulden naar Soestdijk, voor een foto van de vier dochters met een varkentje. Dat was hoogst ongebruikelijk in die tijd.

 

Zou prins Bernard zich in zijn graf nog wel eens omdraaien om die Huf?

Paul Strijp, 12 oktober 2024

(Foto gemaakt bij tentoonstelling in museum Foam, Amsterdam)

De holocaust als inspiratiebron voor Leonard Cohen

 

En toen was er zo'n kippenvel-momentje. Tijdens het optreden van de Leonard Cohen Tribute Band. Harrie van Hoof, de Leonard Cohen van het gezelschap, vertelde dat de holocaust de echte Cohen in 1984 geïnspireerd had tot het schrijven van het liefdeslied Dance Me to the End of Love. Liefdeslied, holocaust? Ik vroeg mij af: hoe zat dat precies?

https://www.youtube.com/watch?v=NGorjBVag0I

Cohen had gehoord dat in sommige concentratiekampen kleine muziekgezelschappen klassieke muziek speelden. Die gezelschappen, gekleed in gestreepte pyjama's, waren zorgvuldig geselecteerd op muzikaal talent. Zij werden geacht met hun muziek de kampbewaarders te vermaken. Ondertussen werden in de naastgelegen crematoria de medegevangenen verbrand, de muzikanten wisten dat hun eenzelfde lot te wachten stond. De verwijzing naar de holocaust was voor hem een manier om thema's als lijden, verlies en menselijke wreedheid te verkennen.

Dance me to your beauty with a burning violin.

De meest tot de verbeelding sprekende zin van het lied. Deze staat voor liefde en schoonheid die zelfs in tijden van extreme duisternis standhouden.

Hij droeg zijn lied op aan de slachtoffers van de holocaust.

Paul Strijp, 5 oktober 2024