Ooit sprak Harry Starren, voormalig directeur van opleidingscentrum De Baak, over Samenvatten vanuit het zwijgen. Wat hij daarmee bedoelde? Soms heb je van die bijeenkomsten gehad waarbij zoveel gezegd is, zowel verbaal als zonder woorden, dat het onmogelijk is om aan het einde adequaat samen te vatten. Dan kun je dus ook beter 'je kop houden'. Gewoon een stilte inbouwen en die op-het- ongemakkelijke-af laten voortduren, iedereen in gedachten zijn eigen samenvatting laten bedenken en elkaar dan een prettig weekend wensen.
Aan deze communicatie-interventie, of beter: non-interventie, moest ik onlangs denken aan het einde van een uitvaart. Die was waardig en prachtig geweest. Veel gezegd, door kinderen en kleinkinderen, passende beelden, mooie afscheidsmuziek.
En dan die begrafenis-onderneemster. Bij het laten zakken van de kist. Je zag dat alle omstaanders in gedachten verzonken waren, bezig met het verwerken van al die indrukken. En dan die begrafenis-onderneemster. Het beste mens zal vast haar toegevoegde waarde hebben willen laten zien. Maar dat had ze beter niet kunnen doen. Want die waarde bestond alleen uit het verstoren van de innerlijke contemplatie van alle dierbaren van de overledene.
Daarom. Voor alle begrafenisondernemers in ons land. Neem voortaan de woorden van Harry Starren ter harte.
Paul Strijp, 26 mei 2024
Geen opmerkingen:
Een reactie posten