Je zou bijna denken dat je bij een concert was. Van een beroemd popster. De mensen die in de voorverkoop geen kaartje hadden kunnen bemachtigen, stonden in de rij. Ik zag de blijheid en opluchting op het gezicht van een vrouw naast me die alsnog een toegangskaartje aangeboden werd. Voor een avond over Hannah Arendt.
Hannah Arendt. Geboren in 1906, tijdens de Tweede Wereldoorlog gevlucht, wereldberoemd vanwege een aantal boeken waaronder The Origins of Totalitarianism (1951) en The Human Condition (1958), minnares van Martin Heidegger, overleden in 1975.
Nog altijd mateloos populair dus. Bij jong en oud, viel me op. Ik vroeg me af waarom.
Arendt verwierf vooral faam met haar beschrijving van het proces tegen de nazi-beul Eichmann. Daaraan ontleende zij de notie van de banaliteit van het kwaad. Kort en goed wilde zij daarmee uitdrukken dat Eichmann niet over een verdorven karakter beschikte. Integendeel, hij was veeleer een alledaagse verschijning. Als je tot de wortels van het kwaad wilt doordringen, blijkt dat niets te zijn. En daarin schuilt zijn banaliteit. Een notie waarover tot de dag van vandaag een discours wordt gevoerd. Een notie ook die haar op veel kritiek is komen te staan. Maar zou dat discours haar populariteit verklaren?
Bekijk onderstaande film en oordeel zelf.
Een huiveringwekkend zelfbewustzijn, nog net geen minachting voor de interviewer, sigaret onafgebroken bij de hand. En moeiteloos, indringend en overtuigend formulerend.
In het begin van deze film gaat het over de vraag of Arendt een filosofe is dan wel een beoefenaar van de politieke theorie. Zij zelf houdt het op het laatste. Dan zal dat wel zo zijn. Maar volgens mij was zij ook en vooral feministe. Niet alleen omdat zij in de film de wens uitspreekt dat er ooit nog eens een vrouw tot de filosofie mag toetreden. Maar ook en vooral omdat zij met die zelfbewuste houding een voorbeeld voor vele generaties vrouwen moet zijn geweest.
Die houding, méér dan de inhoud van haar ideeën, was de verklaring voor het feit dat haar lezing was uitverkocht. Kan niet anders.
Die houding, méér dan de inhoud van haar ideeën, was de verklaring voor het feit dat haar lezing was uitverkocht. Kan niet anders.
Paul Strijp, 1 juni 2016
Geen opmerkingen:
Een reactie posten