Hij schreef een boek en was in één klap wereldberoemd. De Fransman Thomas Piketty. Hij wordt al de nieuwe Karl Marx genoemd. In Kapitaal in de 21e eeuw laat hij zien hoe het rendement op vermogen groter wordt dan de economische groei. In mijn eigen woorden: mensen met veel kapitaal op de bank en veel onroerend goed worden rijker zonder er iets voor te hoeven doen. En dat proces gaat sneller dan de toename van welvaart voor de gewone stervelingen die voor hun geld moeten werken. Gevolg: een steeds grotere ongelijkheid, wereldwijd. Dus ook in Nederland waar de inkomensverschillen nog wel meevallen, maar de verschillen in vermogen wel aanzienlijk zijn. De remedie van Piketty? Voer maar een wereldwijde belasting op vermogen in.
Piketty heeft met zijn boek het thema ongelijkheid op de mondiale agenda gezet. In zijn voetspoor vroegen president Obama, de paus en het Internationaal Monetair Fonds aandacht hiervoor. En in Nederland publiceerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onlangs een rapport over ongelijkheid. Toenemende inkomensongelijkheid hangt samen met minder vertrouwen, stelde de Raad. Zowel minder vertrouwen tussen burgers onderling als ook minder vertrouwen van die burgers in de rechtsstaat en het parlement. Ongelijkheid heeft dus een destabiliserend maatschappelijk effect. Maar ongelijkheid heeft ook een moreel aspect. Er zijn grenzen aan wat de mensheid aan ongelijkheid wil accepteren.
En als je dat dan allemaal weet, dan zie en hoor je overal ongelijkheid om je heen. Tweedeling dreigt in Nederland kopte de NRC afgelopen donderdag. Strekking van dat verhaal: ons land dreigt zichzelf sociaal en cultureel in tweeën te delen. Hoogopgeleiden sluiten zichzelf op, gaan vooral met elkaar om en kijken neer op de cultuur van lageropgeleiden.
Zo, daar zit je dan als moderne burger die zich mede verantwoordelijk voelt voor wat er in de wereld gebeurt. Aan de klimaatverandering kun je wellicht nog een miniscule bijdrage leveren door op je goede gedrag te letten. Maar wat moet ik doen om die mondiale ongelijkheid van Piketty te stoppen? Er is nog geen politieke partij die, als ik dat al zou willen, een wereldwijde belasting op vermogen in haar programma heeft staan. En inderdaad, als hogeropgeleide ga ook ik vooral met gelijkgestemden om. Is het nu de bedoeling dat je lageropgeleiden opzoekt om die tweedeling te keren?
Zo, daar zit je dan als moderne burger die zich mede verantwoordelijk voelt voor wat er in de wereld gebeurt. Aan de klimaatverandering kun je wellicht nog een miniscule bijdrage leveren door op je goede gedrag te letten. Maar wat moet ik doen om die mondiale ongelijkheid van Piketty te stoppen? Er is nog geen politieke partij die, als ik dat al zou willen, een wereldwijde belasting op vermogen in haar programma heeft staan. En inderdaad, als hogeropgeleide ga ook ik vooral met gelijkgestemden om. Is het nu de bedoeling dat je lageropgeleiden opzoekt om die tweedeling te keren?
Kennelijk ben ook ik onderdeel van een probleem. Maar zelf ervaar ik dat helemaal niet. Mijnheer Piketty en anderen, vertelt u mij: ik wil graag mijn verantwoordelijkheid nemen, maar wat moet ik doen?
Paul Strijp, 1 november 2014
Geen opmerkingen:
Een reactie posten