Elke vader kent dat wel. Dat knagende gevoel: ben ik wel een goede vader? Doe ik het wel goed? Geef ik mijn kinderen niet te veel ruimte? Of ben ik juist te streng? De permanente onzekerheid die vaderschap heet.
Er hangen duizenden schilderijen en prenten. En zoals de meeste bezoekers van het Rijksmuseum komen voor de Nachtwacht, zo komen ze hier voor de Meninas van Velasquez. In het Prado in Madrid. En toch sprong dat doek er voor mij juist niet uit. Neen, dat deed de Saturnus eet zijn zoon van Goya. Eén van zijn zogeheten zwarte schilderijen. Een hartverscheurend tafereel. In essentie een tafereel over de onzekerheid van het vaderschap.
Saturnus, een telg van het godengeslacht der Titanen die de geslachtsdelen van zijn vader had afgehakt, had de gewoonte om zijn eigen kinderen direct na de geboorte op te eten. Er was hem namelijk voorspeld dat Juno, Pluto en Neptunus hem van de troon zouden stoten. Daar had Saturnus weinig trek in. Maar bij de geboorte van Jupiter kon de moeder het niet langer aanzien. Zij wikkelde een steen in een doek en gaf die aan Saturnus als ware het zijn zoon. Ondertussen voedde zij Jupiter in het geheim op. Toen die op leeftijd was, stootte hij zijn vader van de troon, dwong hem zijn kinderen uit te braken en verbande hem naar de onderwereld, de Tartarus.
Zo bloeddorstig als in deze klassieke mythe wordt de vaderlijke onzekerheid tegenwoordig niet meer beslecht. Daar prijs ik mij gelukkig mee. Goya, van wie bekend was dat hij aan depressies leed, zal er toch ook niet bepaald van opgeknapt zijn.
Het schilderij biedt mij troost, de worstelingen rondom het vaderschap zijn van alle tijden.
Paul Strijp, 21 december 2015
Bron: http://orpheuskijktom.com/2012/03/01/antieke-horror/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten