Een halfuur vóór sluiting konden we nog net even naar binnen. In het museum van Gustave Courbet in Ornans. En een halfuur later stonden we dus weer buiten. Verrijkt met een vluchtige blik op het oeuvre van deze schilder. Met veel dieren en landschappen. En met portretten van familieleden, zoals van zijn zus Juliette.
Bij het verlaten van het museum kreeg ik nog net mee dat Courbet tijdens zijn leven best omstreden was. De beste man stond bekend om zijn ‘schandalen’. Uhhh, dacht ik, hoe zit dat? Zijn werken leken toch allemaal heel keurig en braaf. Een man die water en natuur als inspiratiebronnen had, was is daar mis mee?
Akkoord, die vagina op het schilderij L'origine du monde in dat kleine kamertje waar ook meteen twee suppoosten in je nek stonden, detoneerde enigszins. En dat zou in zijn tijd (1819 - 1877) best voor enige ophef gezorgd kunnen hebben. De vraag liet me niet los, ik besloot wat aanvullende research te plegen. Mijn belangrijkste bevindingen.
Courbet behoorde tot de realisten, een stroming in de schilderkunst die het alledaagse leven als uitgangspunt nam. Dat klinkt niet spectaculair, maar was in zijn tijd niettemin vernieuwend. Immers, het waren vooral het classicisme en de romantiek die de boventoon voerden. Courbet liet juist de rauwe werkelijkheid zien, maakte deze niet mooier dan hij was. Het portretteren van gewone mensen viel niet altijd goed bij de adel. Die vond dat onbeduidend, een vervuiling van de schone kunsten. Voeg daar nog de opwinding bij over een enkel naaktwerk en een incident in Parijs in 1871 samen met zijn anarchistische vriend Proudhon, en de voedingsbodem voor schandalen is snel gelegd.
Savoir pour pouvoir luidde zijn devies. Courbet was een onafhankelijke geest.
Paul Strijp, 8 juni 2023
Bronnen
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Gustave_Courbet
- https://www.tijd.be/cultuur/algemeen-kunst-premium/tentoonstelling-toont-gustave-courbet-150-jaar-na-diens-schandalen/1367110.html
- https://www.cultuurarchief.nl/kunstenaars/courbet-gustave-1819.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten