Geen versche koffie voor Joden

Pats, die kwam binnen. Fietsen, lachen, spelen, werken. Op zijn Amsterdams. Dat wil zeggen: met lef en humor. En op zijn tijd ook matten, ruzie maken. Dat is het dominante beeld van de tentoonstelling ‘Al die Amsterdamse mensen’ in het Stadsarchief. Met foto’s uit de periode 1935 - 1975. 

En dan plots die foto van Frits Rotgans. Van dat café aan het Amstelveld 21. Zo ging dat dus tussen 1942 en 1944. Niet alleen grootschalige deportaties. Neen, ook heel subtiele uitsluiting. Zeg maar gerust apartheid.

Tja, en na de oorlog ging het leven toch weer gewoon door. Dat is ook de les van deze tentoonstelling.

Paul Strijp, 30 januari 2023

 

Eetcafé 1900 hoort in de Lonely Planet

In dit eetcafé viert men het feest van de diversiteit. Internationale studenten, gezinnen met jonge kinderen die op de barkruk klimmen en nauwelijks met hun koppie boven het buffet uitsteken, tachtigers, Maastrichtenaren en toeristen. Jaren zeventig muziek: Blondie, Boudewijn de Groot, Al Stewart. De gastheer is royaal. Waar glaasjes wijn tegenwoordig tot een bescheiden bodempje beperkt blijven, doet deze man niet kinderachtig. Na twee glazen heb je het gevoel al een hele fles achter de kiezen te hebben. Ook de porties zijn royaal en de kaart is uitgebreid. Geen exquise, maar gewoon heel veel lekkere gerechten.

Beetje Rotterdams, lijkt het wel. Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. En …. geen stress. Soms moet u misschien wat langer wachten, lees je op de kaart. Maar de uitleg stemt tot tevredenheid: we zijn geen snelbuffet. Ook nog nooit een eetcafé gezien waar zo veel gasten tevreden naar huis gaan. En die tevredenheid ook benoemen. ‘Bedankt, Boy. We hebben een geweldige avond gehad’. Voor Boy zelf is het allemaal niet zo bijzonder. Hij zet gewoon de traditie voort die zijn ouders 35 jaar geleden zijn begonnen. Lekker en gezellig eten voor de buurt tegen een schappelijke prijs.

Dit eetcafé hoort in de Lonely Planet, het vermaarde internationale reistijdschrift.

Paul Strijp, 15 januari 2023

De Amsterdamse Joffers waren niet onder de indruk van Piet Mondriaan

De Amsterdamse Joffers. Een groep vrouwen, allen geboren in de late negentiende eeuw, die geen zin hadden om in het huwelijk te treden. Zes van de acht hielden woord en bleven vrijgezel. Maar wat belangrijker was, deze vrouwen schilderden met elkaar. Voornamelijk stillevens en portretten. Zoals het schilderij van Jacoba Surie (1879 - 1970), geheten ‘Stilleven met pijp en beeldje’.

Een keurige en brave groep dames, zou je zo zeggen. Temeer omdat ze ook nog eens onberispelijk gekleed waren. Maar zo volgzaam waren zij nu ook weer niet. Toen de Rijksacademie in 1895 de mogelijkheid bood om ‘naar levend naaktmodel’ te werken, maakte Coba Ritsema (1876 - 1961) daar maar al te graag gebruik van. Met krijt op papier voltooide zij een academiestudie van een discuswerper. Enige vroege emancipatie was de dames dus niet vreemd.

De Joffers hielden vast aan hun traditionele werkwijze. En gingen niet mee met vernieuwende en abstracte stijlen zoals die van tijdgenoot Piet Mondriaan. Vooral Lizzy Ansingh (1875 - 1959) moest daar niets van hebben. Zij ontwikkelde haar eigen stijl en schilderde poppen met menselijke eigenschappen. Zoals het schilderij ‘De poppen aan ‘t dansen’.

En gevraagd naar haar mening over Mondriaan, draaide Ansingh er niet omheen. ‘Geen groot talent, wat heeft die man veel woorden nodig om zijn schilderijen uit te leggen.’

(Bron: Villa Mondriaan, Winterswijk)

Paul Strijp, 4 januari 2023