Daar stond hij dan, tijdens de nabespreking van de theatervoorstelling Gevangenis Monologen 2. Een voormalig zware crimineel. Niet de acteur die deze ex-crimineel had gespeeld, neen, de man zelf. Dat is dan, hoewel hij inmiddels alweer op vrije voeten is en zijn straf heeft uitgezeten, toch even slikken.
Terwijl juist dat korte en ook wel ongemakkelijke nagesprek bijdroeg aan begrip voor zijn situatie. Hoe ellendig wil je het krijgen vanaf je geboorte? Als zuigeling verslaafd ter wereld gekomen. Immers: zijn moeder was verslaafd. En vader volgde het criminele pad. De levensweg van de jongen ligt in het verlengde van dat van zijn ouders. Betrokkenheid bij roofmoord, zes jaar gevangenschap, recidive.
Het nagesprek eindigt met hoop, maar wel kwetsbare hoop. Je voelt dat bij deze man het noodlot of de verkeerde keuzes zo weer op de loer liggen. Hij deed zijn best om optimisme uit te stralen. Het ging alweer beter, zo verzekerde hij ons, hij sliep tegenwoordig bij zijn tante op de bank.
Elk mens heeft in elke situatie altijd een eigen keuze, maar de omstandigheden waaronder je geboren wordt bepalen heel veel. Een cliché, maar wel een cliché waar je zo af en toe aan herinnerd moet worden. En dat cliché zorgt dan toch ook voor enig mededogen.
Als een theatervoorstelling dat effect bij je weet op te roepen, dan mag je met recht van een uitstekende voorstelling spreken.
Paul Strijp, 11 mei 2019
